Istniejący przepis § 39 rozporządzenia ws EGiB(1) ustala i wskazuje zasady "ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych" przez "wykonawcę" rozumianego jako podmiot procesu wyłaniania oferentów przez starostę(2) a nie geodetę uprawnionego z właściwym zakresem kwalifikacji.
Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że ustalenie przebiegu granic działek ewidencyjnych nie występuje w akcie nadrzędnym tzn. ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne jako czynność z obszaru ewidencji gruntów i budynków Rozdział 4. Brak jest też upoważnienia do umieszczenia zasad i standardów wykonywania tych czynności w akcie wykonawczym mającym wykonywać ustawę a nie ją zastępować czyli w rozporządzeniu, ani też nie występuje w treści ustawy w ogóle jako zwrot edycyjny dotyczący działek ewidencyjnych lecz jedynie w odniesieniu do nieruchomości. Ustawa "czynności ustalania przebiegu granic"(3) rezerwuje wyłącznie dla Rozdziału 6 Rozgraniczenia nieruchomości jak również i to, że czynności te wykonuje geodeta upoważniony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) a nie starostę.
Ustawowe wskazanie, co do sposobu pozyskiwania, danych objętych ewidencją gruntów i budynków w tym gruntów ? ich położenia, granic, powierzchni(4) następuje w wyniku przeprowadzenia modernizacji tej ewidencji lub w ramach bieżącej jej aktualizacji z wykorzystaniem wyników prac geodezyjnych.(5) Generalnie wprowadzenie informacji objętych ewidencją może nastąpić w dwojakim trybie: albo w trybie czynności materialno ? technicznej, na podstawie zgłoszeń zmian danych przez podmioty określone ustawą oraz na podstawie dokumentów przekazywanych przez organy albo w drodze decyzji. W orzecznictwie został utrwalony pogląd, że ewidencja gruntów i budynków nie tworzy zmian, ale rejestruje zmiany wywołane zdarzeniami zewnętrznymi, zatem nie tworzy nowego stanu prawnego, a jedynie odzwierciedla w sposób prawidłowy aktualny stan prawny.(6)
Reasumując, dla potrzeb rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków wszędzie tam gdzie zastosowano zwrot ?ustalenie przebiegu granic działek ewidencyjnych? ( 1 ) redakcyjnie powinna odpowiednio nastąpić zmiana na identyfikację na gruncie punktów granicznych oraz łączących je linii granicznych. Dopiero po procesie identyfikacji powinien nastąpić pomiar sytuacyjny. W sytuacji gdy identyfikacja punktów i linii granicznych jest niemożliwa to należy albo dokonać ustalenia granic zgodnie z Rozdziałem 6 ustawy albo też pozostawić w ewidencji istniejący stan granic z odpowiednią uwagą o niewiarygodności stanu granic działek. Oczywiście o tym ostatnim winni zostać zawiadomieni pisemnie wszyscy zainteresowani łącznie z sądami wieczysto-księgowymi.
Wszelkie próby rozwiązania problemu jak np. w ust. 3 § 39 obecnego stanu rozporządzenia nie tylko, że są niekonstytucyjne ale przede wszystkim nie prowadzą do właściwego rozwiązania.
Ani posiłkowanie się materiałami, mapami niewiarygodnymi, które legły u podstawy obecnego wszczęcia ustalenia przebiegu granic dla celów ewidencyjnych nie ma uzasadnienia logicznego, ani też zastosowanie obniżonych standardów dokładnościowych do 0,60 m w terenach zwartej zabudowy i 3,00 m pozostałych nie rozwiązuje problemu tzm. nie likwiduje niewiarygodności materiałów obrazujących niestandardowe granice.
(1) "§ 39.
1. Ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych, w tym położenia wyznaczających je punktów granicznych, dokonuje wykonawca na podstawie zgodnych wskazań właścicieli lub użytkowników wieczystych tych działek albo osób władających tymi działkami na zasadach samoistnego posiadania, potwierdzonych ich zgodnym oświadczeniem złożonym do protokołu ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych.
2. W przypadku gdy właściwe podmioty nie złożą do protokołu ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych zgodnego oświadczenia, o którym mowa w ust. 1, przebieg granic działek ewidencyjnych, w tym położenie wyznaczających je punktów granicznych, ustala wykonawca według ostatniego spokojnego stanu posiadania, jeżeli ten stan posiadania nie jest sprzeczny z informacjami zawartymi w dostępnych dokumentach określających stan prawny gruntów w granicach tych działek.
3. W przypadku gdy spokojnego stanu posiadania, o którym mowa w ust. 2, nie można stwierdzić lub jest on sprzeczny z informacjami zawartymi w dostępnych dokumentach określających stan prawny gruntów, przebieg granic działek ewidencyjnych obejmujących te grunty, w tym położenie wyznaczających te granice punktów granicznych, ustala wykonawca po zbadaniu położenia znaków i śladów granicznych oraz przeprowadzeniu analizy wszelkich dostępnych dokumentów, zawierających informacje mające znaczenie w tym zakresie, w tym oświadczeń zainteresowanych podmiotów i świadków."
(2) "§ 33.
- Uzgodniony projekt założenia ewidencji gruntów i budynków stanowi dla starosty podstawę przystąpienia do czynności związanych z ustaleniem wykonawcy prac przewidzianych w tym projekcie, zwanego dalej ?wykonawcą?.
(3) "Art. 31.
- Czynności ustalania przebiegu granic wykonuje geodeta upoważniony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
2. Przy ustalaniu przebiegu granic bierze się pod uwagę znaki i ślady graniczne, mapy i inne dokumenty oraz punkty osnowy geodezyjnej.
3. Jeżeli jest brak danych, o których mowa w ust. 2, lub są one niewystarczające albo sprzeczne, ustala się przebieg granicy na podstawie zgodnego oświadczenia stron lub jednej strony, gdy druga strona w toku postępowania oświadczenia nie składa i nie kwestionuje przebiegu granicy. "
(4) ?Art. 20.
- Ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotyczące:
1) gruntów ? ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas bonitacyjnych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty;?
(5) ?Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
8a) operacie opisowo-kartograficznym ? rozumie się przez to bazę danych ewidencyjnych, utworzoną z wykorzystaniem wyników prac geodezyjnych wykonanych w procesie modernizacji ewidencji gruntów i budynków, oraz utworzone na podstawie danych tej bazy rejestry, kartoteki oraz mapę ewidencyjną;
(6) Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 18 sierpnia 2015r. sygn. akt II SA/Bk 381/15; wyrok WSA w Krakowie z dnia 13 października 2010r. sygn. akt III SA/Kr 277/09, I OSK 610_17 - Wyrok NSA z 2017-10-04.
Komentarze (12)